Enginarın ve Enginar Ekstraktının Sağlığa 8 Faydası
Enginarın ve Enginar Ekstraktının Sağlığa 8 Faydası
Sıklıkla bir sebze olarak görülmesine rağmen, enginar (Cynara scolymus) bir tür devedikeni türüdür. Akdeniz kökenli olan enginar, potansiyel tıbbi özellikleri nedeniyle yüzyıllardır kullanılmaktadır.İddia edilen sağlık yararları arasında kan şekeri seviyelerini düşürmesi ve sindirime yardımcı olması, kalp ve karaciğer sağlığını desteklemesi bulunur. Bitkide bulunan yüksek konsantrasyonda bileşik içeren enginar özü, destekleyici gıda olarak giderek daha popüler hale gelmektedir..
İşte enginar ve enginar özünün en önemli 8 sağlık faydası:
1. Besin Deposu
Enginar yağ oranı açısından düşük, lif, vitamin, mineral ve antioksidan bakımından yüklü bir bitkidir. Özellikle folat, C ve K vitaminlerince zengindir, ayrıca magnezyum, fosfor, potasyum ve demir gibi önemli mineralleri de ihtiva eder (1).
Orta boy bir enginar neredeyse 7 gram lif içerir, bu da günlük referans alımının (RDI)% 23-28'ini oluşturur. Orta boy enginar sadece 60 kalori ve yaklaşık 4 gram protein ile gelir - ki bu değerler bitki bazlı bir gıda için ortalamanın üzerindedir.
Daha da ötesinde, enginar tüm sebzeler arasında en yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. (2, 3).
2. ‘Kötü’ LDL Kolesterolü Düşürür ve ‘İyi’ HDL Kolesterolü Artırır
Enginar yaprağı ekstraktı kolesterol seviyeleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir (4, 5).
700'den fazla kişide yapılan büyük bir derlemede, 5-13 hafta boyunca günlük enginar yaprağı ekstraktı takviyesinin toplam kolesterol ve LDL kolesterolde bir azalmaya yol açtığını bulmuştur (6).
Yüksek kolesterolü olan 143 yetişkinde yapılan bir çalışmada, altı hafta boyunca günlük olarak alınan enginar yaprağı ekstraktının total ve LDL kolesterolde % 18.5 ila % 22.9 oranında azalmaya neden olduğu gösterilmiştir (7).
Ek olarak, bir hayvan çalışması düzenli enginar ekstraktı tüketiminden sonra LDL kolesterolde % 30 azalma ve trigliseritlerde % 22 azalma olduğunu bildirmiştir (8 Güvenceli Kaynak).
Dahası, düzenli olarak tüketilen enginar özü, yüksek kolesterolü olan yetişkinlerde "iyi” HDL kolesterolü artırabilir (5).
Enginar özü kolesterolü iki ana şekilde etkiler:
Birincisi, enginar, kolesterol oluşumunu önleyen bir antioksidan olan luteolin içerir (9).
İkincisi, enginar yaprağı ekstresi, vücudunuzu kolesterolü daha verimli bir şekilde işlemeye teşvik ederek genel kolesterol seviyelerinin düşmesini sağlar (8).
3. Tansiyonun Düzenlenmesinde Yardımcı Olabilir
Enginar özü, yüksek tansiyonu olan insanlara yardımcı olabilir. Yüksek tansiyonu olan 98 erkekte yapılan bir çalışmada, 12 hafta boyunca günlük enginar özü tüketmenin diyastolik ve sistolik kan basıncını sırasıyla ortalama 2.76 ve 2.85 mmHg azalttığı görülmüştür (10).
Enginar özütünün kan basıncını nasıl azalttığı tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, in vitro ve in vivo hayvan çalışmaları, enginar ekstraktının kan damarlarını genişletmede rol oynayan eNOS enzimini teşvik ettiğini göstermektedir (9, 11). Ek olarak, enginar kan basıncını düzenlemeye yardımcı olan iyi bir potasyum kaynağıdır (12).
Bununla birlikte, bu çalışmalarda kullanılan enginar ekstraktının yüksek derecede konsantre olması nedeniyle, bütün enginar tüketmenin aynı oranda faydayı sağlayıp sağlamadığı henüz açık değildir.
4. Karaciğer Sağlığını İyileştirebilir
Enginar yaprağı ekstresi karaciğerinizi hasara karşı koruyabilir ve yeni dokunun büyümesini teşvik edebilir (13, 14, 15).
Ayrıca karaciğerden zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini arttırır (9).
Bir çalışmada, indüklenmiş ilaç aşırı dozunda enginar ekstraktı verilen sıçanlar, enginar ekstraktı verilmeyenlere kıyasla, daha az karaciğer hasarı, daha yüksek antioksidan seviyeleri ve daha iyi karaciğer fonksiyonu göstermişlerdir (16). İnsanlarda yapılan çalışmalar da karaciğer sağlığı üzerinde olumlu etkiler göstermektedir.
Örneğin, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı olan 90 kişide yapılan bir deneme, iki ay boyunca günde 600 mg enginar özü tüketmenin karaciğer fonksiyonunda iyileşmeye yol açtığını ortaya koymuştur (17). Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı olan obez yetişkinlerde yapılan bir başka çalışmada, iki ay boyunca günlük enginar ekstraktı alanlarda almayanlara göre daha az karaciğer inflamasyonu ve daha az yağ birikimi ile görülmektedir (18).
Bilim adamları, enginarda bulunan bazı antioksidanların - sinarin ve silimarin - bu faydalardan kısmen sorumlu olduğunu düşünmektedir (14).
Karaciğer hastalığının tedavisinde enginar ekstraktının rolünü doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
5. Sindirim Sistemini Güçlendirir
Enginar, faydalı bağırsak bakterilerini teşvik ederek, bazı bağırsak kanserlernin riskinizi azaltarak, kabızlık ve ishali hafifleterek sindirim sisteminizi sağlıklı tutmanıza yardımcı olabilecek harika bir lif kaynağıdır (23, 24, 25).
Enginar, prebiyotik görevi gören bir lif türü olan inülin içerir. Bir çalışmada, 12 yetişkin, üç hafta boyunca her gün inülin içeren bir enginar özü tükettiklerinde bağırsak florasındaiyileşme yaşamışlardır (26, 27).
Enginar özü ayrıca şişkinlik, mide bulantısı ve mide ekşimesi gibi hazımsızlık semptomlarında rahatlama sağlayabilir (28, 29). Hazımsızlığı olan 247 kişide yapılan bir araştırma, altı hafta boyunca günlük enginar yaprağı ekstraktı tüketmenin semptomları azalttığını belirlemiştir (29).
Enginarda doğal olarak meydana gelen bir bileşik olan sinarin, safra üretimini uyararak, bağırsak hareketini hızlandırarak ve bazı yağların sindirimini artırarak bu olumlu etkilere neden olabilir (9, 28).
6. İrritabl Bağırsak Sendromu Semptomlarını Hafifletebilir
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), sindirim sisteminizi etkileyen ve mide ağrısı, kramp, şişkinlik, ishal ve kabızlığa neden olabilen bir durumdur.
IBS'li kişilerde yapılan bir çalışmada, altı hafta boyunca günlük enginar yaprağı ekstresi tüketmek semptomları hafifletmeye yardımcı oldu. Dahası, katılımcıların % 96'sı enginar yaprağı ekstresini en az antidiyareikler ve müshiller gibi diğer IBS tedavileri kadar etkili olarak değerlendirmiştir (19).
IBS'li 208 kişiyle yapılan bir başka çalışmada, iki ay boyunca günlük olarak tüketilen 1-2 kapsül enginar yaprağı ekstresinin semptomları % 26 oranında azalttığı ve yaşam kalitesini% 20 oranında iyileştirdiğini keşfetti (20).
Enginar özü semptomları çeşitli şekillerde rahatlatabilir. Enginardaki bazı bileşikler antispazmodik özelliklere sahiptir. Bu, IBS'de yaygın olarak görülen kas spazmlarını durdurmaya, bağırsak bakterilerini dengelemeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilecekleri anlamına gelir (21, 22).
Enginar özü IBS semptomlarını tedavi etmek için umut verici görünse de daha büyük çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
7. Kan Şekerini Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Enginar ve enginar yaprağı ekstresi kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir (9). 39 aşırı kilolu yetişkinde yapılan bir çalışmada, iki ay boyunca günlük olarak barbunya ve enginar özü tüketmenin, açlık kan şekeri seviyelerini düşürdüğü bulunmuştur (30).
Bir başka küçük çalışma, bir öğünde haşlanmış enginar tüketmenin, yemekten 30 dakika sonra kan şekerini ve insülin seviyelerini azalttığını gösterdi. Özellikle, bu etki metabolik sendromu olmayan sağlıklı yetişkinlerde de görülmüştür (31).
Enginar özütünün kan şekerini nasıl azalttığı tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, enginar ekstraktının, nişastayı glikoza parçalayan ve potansiyel olarak kan şekerini etkileyen bir enzim olan alfa-glukozidazın aktivitesini yavaşlattığı gösterilmiştir (32).
8. Antikanser Etkileri Olabilir
Hayvanlarda in vivove in vitro çalışmalarda, enginar özütünün kanser büyümesini zayıflatması dikkat çekmektedir (33 , 34, 35).
Enginardaki rutin, quercetin, silimarin ve gallik asit dahil olmak üzere bazı antioksidanların bu antikanser etkilerinden sorumlu olduğu düşünülmektedir (9). Örneğin, silimarinin hayvan ve test tüpü çalışmalarında cilt kanserini önlemede ve tedavi etmede yardımcı olduğu bulunmuştur (36).
Bu umut verici sonuçlara rağmen, henüz insan çalışması mevcut değildir. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Düzenleyen: Tarık Yaşa
Kaynakça:
** https://www.healthline.com/nutrition/artichoke-benefits
2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2841576/
3) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22251096
4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23543518
5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22746542
6) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28609140
7) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10758778
8) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22183827
9) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26310198
10) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22435514
11) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15123766
12) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20954162
13) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1902564
14) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23195590
15) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4771653/
16) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25243875
17) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29520889
18) https://doaj.org/article/7acd53a8843d4eb39f769aa29289b040?
19) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11180525
20) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15353023
21) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15863902
22) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3281215/
23) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0889157510001754
24) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16918875
25) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26269366
26) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18590586
27) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20591206/
28) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23195882
29) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14653829
30) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21308825
31) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0271531707002217
32) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25636882
33) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4477242/
34) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4627240/