Zerdeçal ve Curcumin'in Kanıtlanmış 10 Faydası
Zerdeçal ve Curcumin'in Kanıtlanmış 10 Faydası
Zerdeçal, var olan en etkili besin takviyelerinden biri olabilir. Kaydadeğer birçok çalışma, zihin ve bedene büyük faydaları olduğunu göstermektedir.
İşte zerdeçalın kanıtlanmışen önemli 10 faydası:
1. Zerdeçal, Tıbbi Özellikleri Olan Biyoaktif Bileşikler İçerir
Zerdeçal, Hindistan'da binlerce yıldır baharat ve şifalı bitki olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda bilim, Hintlilerin uzun zamandır bildiklerini doğruladı - zerdeçalın tıbbi özelliklere sahip bileşikler içerdiği ispatlandı (1). Bu bileşiklere curcuminoid denir, bunlardan en önemli olanı Curcumin'dir. Kurkumin zerdeçalın ana aktif bileşenidir. Yüksek anti-enflamatuar etkileri vardır ve çok güçlü bir antioksidandır. Bununla birlikte, zerdeçalın kurkumin içeriği o kadar yüksek değildir (ağırlıkça % 3 civarındadır) (2).
Bu bitki üzerinde yapılan çalışmaların birçoğunda, çoğunlukla kurkumin içeren zerdeçal özleri kullanıyor ve dozajlar genellikle günde 1 gramdan fazla oluyor. Bu seviyelere sadece yemeklerde zerdeçal baharatını kullanarak ulaşmak çok zor olacaktır. Bu nedenle, tam etkiye ulaşmak için, önemli miktarda kurkumin içeren bir takviye almanız gerekir. Ne yazık ki, kurkumin kana zayıf bir şekilde emilir. Beraberinde kurkumin emilimini % 2000 artıran doğal bir madde olan piperini içeren karabiber tüketilmesi emilime yardımcı olur (3). Dolayısıyla en iyi kurkumin takviyeleri, etkinliğini önemli ölçüde artırması sebebiyle piperin ihtiva eder. Kurkumin ayrıca yağda çözünür, bu nedenle yağlı bir yemekte zerdeçal kullanmak iyi bir fikir olabilir.
2. Kurkumin Doğal Bir Anti-İnflamatuar Bileşiktir
Enflamasyon Vücut için inanılmaz derecede önemlidir. Vücudunuzun yabancı işgalcilerle savaşmasına yardımcı olur ve ayrıca hasarın onarılmasında da rol oynar. Enflamasyon olmadan, bakteri vb. patojenler vücudunuzu kolayca ele geçirebilir ve bizi ölüme götürebilirler. Akut, kısa süreli iltihaplanma faydalı olsa da, kronikleşip vücudun kendi dokularına uygunsuz bir şekilde saldırdığında büyük bir sorun haline gelebilir.
Bilim adamları şu anki süregelen düşük seviyeli inflamasyonların hemen hemen her kronik hastalıkta önemli bir rol oynadığına inanıyorlar. Kalp hastalıkları, kanser, metabolik sendrom, Alzheimer ve çeşitli dejeneratif koşullar bunlar arasında gösterilebilir (4, 5, 6). Bu nedenle, kronik inflamasyonla savaşmaya yardımcı olabilecek her şey, bu hastalıkların önlenmesi ve hatta tedavisinde potansiyel öneme sahiptir.
Kurkumin güçlü bir anti-enflamatuardır. Hatta o kadar güçlüdür ki, yan etkileri olmadan bazı antienflamatuar ilaçların etkinliğiyle eşleşir (7, 8, 9). Hücrelerin çekirdeklerine giren ve iltihaplanma ile ilgili genleri aktive eden bir molekül olan NF-kB'yi bloke eder. NF-kB'nin birçok kronik hastalıkta önemli bir rol oynadığına inanılmaktadır (10, 11). Detaylara girmeden (iltihaplanma son derece karmaşıktır), konunun anahtar kısmı, kurkumin'in iltihap ile moleküler düzeyde savaşan biyoaktif bir madde olmasıdır. (12, 13, 14).
3. ZerdeçalVücudun Antioksidan Kapasitesini Önemli Ölçüde Artırır
Oksidatif hasarın, yaşlanmanın ve birçok hastalığın arkasındaki mekanizmalardan biri olduğuna inanılmaktadır. Mekanizmasında serbest radikalleri yani eşlenmemiş elektronları olan oldukça reaktif molekülleri içerir. Serbest radikaller, yağ asitleri, proteinler veya DNA gibi önemli organik maddelerle reaksiyona girme eğilimindedir. Antioksidanların bu kadar faydalı olmasının ana nedeni, vücudumuzu serbest radikallerden korumasıdır.
Kurkumin, kimyasal yapısı nedeniyle serbest radikalleri nötralize edebilen güçlü bir antioksidandır (15, 16). Ek olarak, kurkumin vücudun kendi antioksidan enzimlerinin aktivitesini arttırır (17, 18, 19). Bu şekilde kurkumin serbest radikalleri doğrudan engeller, daha sonra vücudunuzun kendi antioksidan savunmasını uyarır.
4. Kurkumin, Güçlü Beyin Fonksiyonu ve Düşük Beyin Hastalığı Riski ile İlişkili Beyin-Türevli Nörotrofik Faktörü (BDNF) Artırır
Eskiden nöronların erken çocukluktan sonra bölünemedikleri ve çoğalamadıklarına inanılıyordu. Ancak, bunun gerçekleştiği artık bilinmektedir. Nöronlar yeni bağlantılar kurabilirler, ancak beynin belirli bölgelerinde çoğalır ve sayıları artabilir. Bu sürecin ana itici güçlerinden biri, beyinde işlev gören bir tür büyüme hormonu olan beyin kaynaklı nörotrofik faktördür (BDNF) (20). Birçok yaygın nörlojik bozukluk (depresyon ve Alzheimer da dahil olmak üzere) bu hormon seviyelerinin azalmasıyla bağlantılıdır (21, 22). İlginçtir, kurkumin BDNF düzeylerini artırabilir (23, 24). Bunu yaparak, birçok beyin hastalığının ve hatta beyin fonksiyonunda yaşa bağlı azalmanın geciktirilmesinde ve hatta tersine çevrilmesinde etkili olabilir (25).
Ayrıca hafızayı geliştirebilir, bu da BDNF seviyeleri üzerindeki etkileri göz önüne alındığında mantıklı görünüyor. Bununla birlikte, bunu doğrulamak için insanlarda kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır (26).
5. Kurkumin Kalp Hastalığı Riskini Azaltır
Kalp hastalığı dünyadaki 1 numaralı ölüm nedenidir (27). Araştırmacılar bunu onlarca yıldır incelediler ve nedenleri hakkında çok şey öğrenildi. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, kalp hastalığı inanılmaz derecede karmaşıktır ve çeşitli şeyler buna katkıda bulunur.
Kurkumin, kalp hastalığı sürecinde birçok adımı tersine çevirmeye yardımcı olabilir (28). Kalp hastalığı söz konusu olduğunda belki de kurkumin'in en büyük yararı, kan damarlarının astarı olan endotelin işlevini iyileştirmektir. Endotel disfonksiyonunun kalp hastalığına yol açan önemli bir faktör olduğu ve bozukluk halinde kan basıncını, kan pıhtılaşmasını ve diğer çeşitli faktörleri düzenlemede yetersiz kaldığı iyi bilinmektedir (29).
Birçok çalışma, kurkumin'in endotel fonksiyonunda iyileşmelere yol açtığını göstermektedir. Bir çalışma, egzersiz kadar etkili olduğunu, bir diğeri de Atorvastatin ilacı kadar etkili olduğunu gösteriyor (30, 31).
Ek olarak, kurkumin, kalp hastalığında da rol oynayan iltihabı ve oksidasyonu (yukarıda bahsedildiği gibi) azaltır. Bir çalışmada, ameliyattan birkaç gün önce ve sonra günde 4 gram kurkumin alan ve plasebo grubundan oluşan koroner arter bypass ameliyatı geçiren 121 kişi rastgele seçildi. Kurkumin grubunun hastanede kalp krizi geçirme riskinin % 65 azaldığı görüldü (32).
6. Zerdeçal Kanseri Önlemeye (Ve hatta Tedaviye) Yardımcı Olabilir
Kanser, kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterize korkunç bir hastalıktır. Ortak noktaları olan birçok farklı kanser türü vardır. Bazıları kurkumin takviyelerinden etkileniyor gibi görünmektedir (33). Kurkumin, kanser tedavisinde faydalı bir bitki olarak incelenmiş ve kanser büyümesini, gelişimini ve moleküler düzeyde yayılmasını etkilediği bulunmuştur (34).
Çalışmalar, kanserli hücrelerin ölümüne katkıda bulunabileceğini ve anjiyogenezi (tümörlerde yeni kan damarlarının oluşması) ve metastazı (kanserin yayılmasını) azaltabileceğini göstermiştir (35). Birden fazla çalışma, kurkumin'in laboratuvardaki kanserli hücrelerin büyümesini azaltabildiğini ve test hayvanlarında tümörün büyümesini inhibe edebildiğini göstermektedir (36, 37).
Yüksek doz kurkumin'in (tercihen piperin gibi bir emilim arttırıcı ile) insanlarda kanserin tedavisine yardımcı olup olamayacağı henüz araştırılmamıştır. Bununla birlikte, kolorektal kanser gibi sindirim sistemi kanserleri başta olmak üzere kanserin oluşmasını önleyebileceğine dair kanıtlar vardır. Kolonda kansere dönebilen lezyonları olan 44 erkekte yapılan 30 günlük bir çalışmada, günde 4 gram kurkumin lezyon sayısını % 40 azaltmıştır (38).
Belki kurkumin bir gün standart kanser tedavisi ile birlikte kullanılacaktır. Kesin olarak söylemek için henüz erken, ama umut verici görünüyor ve yoğun bir şekilde araştırılıyor.
7. Kurkumin Alzheimer Hastalığının Önlenmesinde ve Tedavisinde Yararlı Olabilir
Alzheimer hastalığı dünyadaki en yaygın nörodejeneratif hastalıktır ve bunamanın önde gelen nedenidir. Ne yazık ki, Alzheimer için henüz yeterli bir tedavi mevcut değildir. Bu nedenle, ilk etapta meydana gelmesini önlemek çok önemlidir.
Ufukta iyi haberler olabilir çünkü kurkumin'in kan-beyin bariyerini geçtiği gösterilmiştir (39). İnflamasyon ve oksidatif hasarın Alzheimer hastalığında rol oynadığı bilinmektedir ve kurkumin her ikisi üzerinde de yararlı etkilere sahiptir (40).
Ek olarak, Alzheimer hastalığının önemli bir özelliği, amiloid plaklar adı verilen protein düğümlerinin birikmesidir. Çalışmalar, kurkumin'in bu plakları temizlemede yardımcı olabileceğini göstermektedir (41).
Kurkumin'in insanlardaki Alzheimer hastalığının ilerlemesini gerçekten yavaşlatabileceği veya hatta tersine çevirip çeviremeyeceği şu anda bilinmemektedir ve düzgün bir şekilde incelenmesi gerekir.
8. Artritli Hastalar Curcumin Takviyesine Çok İyi Yanıt Veriyor
Artrit, gelişmiş ülkelerde yaygın bir sorundur. Çoğu eklemlerde iltihaplanma içeren birkaç farklı tipi vardır. Kurkumin'in güçlü bir anti-enflamatuar bileşik olduğu göz önüne alındığında, artrite yardımcı olabileceği mantıklıdır. Birçok çalışma bunun doğru olduğunu göstermektedir.
Romatoid artritli kişilerde yapılan bir çalışmada, kurkumin'in bir anti-enflamatuar ilaçtan bile daha etkili olduğu görülmüştür (42). Diğer birçok çalışmada, kurkumin'in artrit üzerindeki etkilerini incelendi ve çeşitli semptomlarda iyileşmeler olduğu kaydedildi (43, 44).
9. Çalışmalar Curcumin'in Depresyona Karşı İnanılmaz Faydaları Olduğunu Gösteriyor
Kurkumin'in depresyon tedavisindeki başarısı umut vericidir. Kontrollü bir çalışmada, depresyonu olan 60 kişi üç gruba randomize edildi (45). Bir grup Prozac, bir grup 1 gram kurkumin ve üçüncü grup Prozac ve kurkumin aldı. 6 hafta sonra kurkumin, Prozac'a benzer iyileşmeler sağlamıştır. Hem Prozac hem de kurkumin alan grup en iyi sonucu verdi (45). Bu küçük çalışmaya göre, kurkumin bir antidepresan kadar etkilidir.
Depresyon aynı zamanda beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) seviyelerinin azalması ve öğrenme ve hafızada rol oynayan bir beyin bölgesi olan hipokampusun küçülmesi ile de bağlantılıdır. Curcumin, BDNF seviyelerini yükseltir ve bu değişikliklerin bazılarını potansiyel olarak tersine çevirir (46).
Curcumin'in beyin nörotransmitterlerini (serotonin ve dopamini) artırabileceğine dair bazı kanıtlar vardır (47, 48).
10. Kurkumin Yaşlanmayı Geciktirebilir ve Yaşa Bağlı Kronik Hastalıklarla Mücadele Edebilir
Kurkumin'in kalp hastalığı, kanser ve Alzheimer'ın önlenmesindeki yardımcı rolü, kaliteli yaşam süresine belirgin etkisi olacaktır. Bu nedenle, kurkumin yaşlanma karşıtı bir takviye olarak çok popüler hale gelmiştir (49).
Oksidasyon ve iltihabın yaşlanmada da rol oynadığına inanıldığından, kurkumin yalnızca hastalığı önlemenin ötesine geçen etkilere sahip olabilir (50).
Düzenleyen: Tarık Yaşa
Kaynakça
**https://www.healthline.com/nutrition/top-10-evidence-based-health-benefits-of-turmeric
(1) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3633300/
(2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17044766
(3) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9619120
(4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12490960
(5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12490959
(6) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21633179
(7) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19594223
(8) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10404539
(9) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15489888
(10) https://www.jbc.org/content/270/42/24995.full
(11) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17885582
(12) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12676044
(13) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304383501006553
(14) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1357272508002550
(15) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17569207
(16) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10964379
(17) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jat.1517
(18) https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02772248.2013.829061#.UyAZAfl_t8E
(19) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15650394
(20) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2504526/
(21) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006322303001811
(22) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0896627391902733
(23) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006899306027144
(24) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0166432812006997
(25) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3281036/
(26) https://www.healthline.com/nutrition/top-10-evidence-based-health-benefits-of-turmeric#section4
(27) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2504526/
(28) https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death
(29) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19233493
(30) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10543305
(31) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23146777
(32) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18588355
(33) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12680238
(34) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18462866
(35) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2758121/
(36) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9973206
(37) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20214562
(38) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21372035
(39) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2781139/
(40) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1755-5949.2010.00147.x
(41) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16988474
(42) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22407780
(43) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20657536
(44) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7390600
(45) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23832433
(46) https://www.hindawi.com/journals/tswj/2009/624894/
(47) https://www.healthline.com/nutrition/top-10-evidence-based-health-benefits-of-turmeric#section9
(48) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014299905006230
(49) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20205886
(50) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20388102